Cicourèio
Cichorium intybus
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Cicòri, Cicòri-fèr, Cicourèio-amaro, Cicourèio-de-la-bono, Sautourno.
Noms en français : Chicorée amère, Chicorée sauvage.
Descripcioun :La cicourèio, forço couneigudo peréu souto lou noum de cicòri, es uno planto fèro di flour bluio estacado tout de long de la cambo. En ivèr, li fueio en rouseto soun coumpausado d'une seguido de tros coume de triangle (fotò).
Usanço :Ei di proun acampado coume ensalado champanello que s'atrobo eisa dins lis ermas e long di camin, basto de cerca li vièii cambo (fotò). A un goust un pau amar, èi mai goustado quouro la sablo la cuerb e vèn un pau blanco. Recoumendado pèr bèn digeri, li racino soun richo en inulino, bono contro trop de graisso dins lou sang e mai.
Port : Erbo
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Cichorium
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Cichorieae
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : >6
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Ensalado champanello
Liò : Champ
- Camin
- Tepiero seco
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Cichorium intybus L., 1753
Betounico
Betonica officinalis
Lamiaceae Labiaceae
Autre noum : Betouino.
Nom en français : Bétoine officinale.
Descripcioun :La betounico trachis dins li bos fres coume li blachiero. Se recounèis à soun enflourejado di flour sarrado qu'escoundon la cambo e à si fueio amé de gròssi dènt redouno. La baso de la tijo èi souvènt torso.
Usanço :Li fueio e li flour soun couneigudo pèr èstre vertuouso pèr desencoumbra li brouncho, ajuda à digeri, sougna li plago e tambèn èstre febrifujo. La racino èi purgativo e fai raca (emetico).
Port : Erbo
Taio : 10 à 80 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Betonica
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 1 à 1,5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : 0 à 1800 m
Aparado : Noun
Mai à óutobre
Liò : Blachiero
- Bos fres
- Pelouso
- Relarg à jóuinis aubret
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Betonica officinalis L., 1753
(= Stachys officinalis (L.) Trévis., 1842 )